De Halligen

(Op Platt översett vun Hans-Jürgen Mewes un sie Fruu ut Ramstedt)

In´t Middelöller wern dat hundert, nu sünd dat blos noch tein: De Halligen sünd kleene Trotzburgen gegen den „Blanken Hans“ – bi emse Bemöhungen steiht vör de Bewohner de Erholt vun de Halligen inne Middelpunkt. All de Mannslüüd, de op de Halligen wohnen, sünd bi de Küstenschutz anstellt un arbeiten dat ganze Johr över an de Hallig-Ränder.

Jedet Johr warn in möhevuller Handarbeit 400 Meter Ruchplosterwall, wi de Fachmann to de Diek seggn deit, schafft. Dächlie warn dorto mit een Fährschipp grote Steene anlevert, de denn vun Hand obschichtet warn. Een Sisyphusarbeit, denn ock dat Meer givt de Kampf nich op. Storm un Water rieten jümmers wedder grote Lögger in de Schutzwall.

De meisten Halligen sünd in de Loop vun de Geschicht de Floten tom Opfer worn. Veele sünd dörch dat Indieken „landfast“ makt worn, so tom Bispeel de hütige Haupthohm vun Dagebüll. Eenige sünd tosomenwussen, wi Nordmarsch, Butwehl und Langeneß to Langeneß. Hüüt givt dat tein Halligen: Langeneß, Hooge, Nordstrandischmoor, Hallig Oland, Gröde, Habel, Norderoog, Süderoog, Südfall un de Hamborger Hallig.

De grötste over ock de jüngste vun se all is de Hallig Langeneß, de fröher eenmol ut dree Halligen bestohn hett. Op de ca. 20 Warften leven över 100 Minschen, de sick ehrn Ünnerholt hauptsächlich dörch de Landwirtschaft un Küstenschutz verdeenen. Doch siet de Fährschipp dächlich twischen Langeneß und dat Fastland hin un her tuckern, is ock de Tourismus een wichtige Innohmequell.

De Insuln sünd mit Dieken utstattet, de bie de Halligen fehln dot. Dit ünnerschedet ock de Insuln to de Halligen. Dörch de fehlenden Dieken, deenen de Halligen as Wellenbreker för dat Fastland.

So kümmt dat mehrmols in´t Johr to een „Landünner“, an dat sick de Tiern, de Planten un de Minschen anpassen möhn. Bi een starke Överflotung sünd blots noch de Warften vun de Hallig to sehn.

Warften sünd opschmeten Erdhuppens, op dee de Minschen vun de Hallig ock bi een Stormflot in Ruh hüüsen könnt. Bi „Landünner“ sticht dat Woter dree Meter över Normal Null an un löt de Hallig, bit op de Warften, ganz un gor afsupen. Dat Veeh mut in Sekerheit bröcht warn un alles treckt sich torüch op de Warft. Dat is een opschmeten Erdhuppen, op dee de Hüüs stoht un dat bi „Landüner“ as eenziget noch ut Woter kieken deit. Een seltsome Stille umgivt denn de Halligen. Keen Postbüdel, keen Besöcker, eenfach blots Ruh. Een Tiet, dee de Minschen op de Halligen ganz besünders geneten. För se is dat een Tiet, de prächt is vun Gelottenheit un de neechte to de Natur. Nix dütet dorop hin, dat de „Blanke Hans“ as Gefohr ansehn ward.