Land achter de Dieken

(Op Platt översett vun Hans-Jürgen Mewes un sie Fruu ut Ramstedt)

In dat „Land achter de Dieken“ in Nordfreesland un in Theodor-Storms „Schimmelreiter-Novelle“, givt dat veele Begriffe, de in´t Binnenland nich so bekannt sünd.

De Masch, de Gees, de Haubarg un de Warften tom Bispeel, dat Vörland un de Soltwischen.

De Gees, is dat Land achter de Masch, dat egentliche Fastland. In de Gegensatz to de Masch is düsse Gegend weniger fruchtbar un ward meist bloß as Land tumm grosen vun de Tiern bruckt.

De Köge sünd Felder twüschen ole und nie Dieken, nie gewunnene, indeelte Land.

Dat Vörland, de Soltwischen, is dat Land vör de Dieken. Dor warn Lahnungen, dat sünd Geflechte ut Reisig, anlecht. Dormit ward bi Ebb un Flot Sand und Schlamm aflogert un so langsam Land gewunnen. Düsse Flächen begrönen sick un warn to Soltwischen.

De Masch

Dat Land gliekst achter de Dieken. Dat is dat fruchtbore Land, wat dörch Indieken dat Meer afrungen worn is. In de Masch leven de Buurn. Hier ward hauptsächlich Kurn (Getreide) anbuut. Kurn dat de Buurn fröher Riecktum bröcht hett. Hüüt geiht dat bi de nieen Dieken nich mehr um Landgewinnung, sondern bloß noch um de Seckerheit vun de Minschen an de Küss.

Wer dörch de Masch fohrt, de dörchquert jümmers wedder Dieken un Köge un kann so erkennen, wi sick dat Land jümmers wider in dat Meer hinutschuben deit, in Flächen, de mol Land weern un sick de Nordsee holt hett.

Warften sünd Buurnhöf, de op künstlie opschüttete Erdhügeln opbuut sünd.
Sodenni wern de Minschen seckerer vör de Floten, wenn de Dieken breken deen un Nordsee dat Land överschwemmen de.

De Haubarg is vun de Holländers noh Nordfreesland bröcht worn. Dat is een grote Buurnhof, bi dee sick allns ünner een Dack befinnen deit: Wohnhuus, de Stallungen, Schüün.

Haubarge givt dat hauptsächlich op Eiderstedt.

Finanziert wur de Diekbuu to Storm sien Tieden zwor vun de Landsherrn, over barch Kosten för de Plech und Överwachung vun de Dieken keemen op de Diekgrofen to. Mit de Odel hett de Begriff Diekgrof nix to doon, düt wer bloß een ehrenvulle Titel. Noch hüüt givt dat Diekgrofen. För de Diekbuu sünd se allerdings nich mehr toständig. Dat hett dat Land övernohmen. Over se sünd vor ort, wenn de Wellen bedrohlie hoch an de Diek komen, se beobachten de Looch, meln Gefohren un arbeiten be de Katastrophenschutz mit.